Het lijkt me praktisch om aan het begin van dit verslag te definiëren wat ik in dit verslag bedoel met “Geestelijke nood”. Uit de vraaggesprekken met tien verpleegkundigen blijkt dat dit een erg breed, omvangrijk en algemeen begrip is binnen de praktijk van zorgverlening (zie 1.2.). Maar wat betreft “Geestelijke nood” doel ik op een meer afgebakend begrip. “Geestelijke nood” is een aanduiding voor een door het NANDA-instituut (North American Nursing Diagnosis Association) geaccepteerde verpleegkundige diagnose[1]. De door hen gebruikte definitie luidt:

Geestelijke nood: Verminderd vermogen om zin en doel van het leven te kunnen ervaren en te integreren door een verbondenheid tussen de persoon en anderen, kunst, muziek, literatuur, natuur of een macht groter dan zichzelf.

In dit verslag bedoel ik met “Geestelijke nood” altijd een verpleegkundige diagnose. Er lijkt mij discussie mogelijk over wat oorzakelijke factoren zijn van “Geestelijke nood” of wat bepalende kenmerken zijn of wat zelfs maar de definitie zou moeten zijn van deze diagnose maar die discussie ga ik niet voeren in dit verslag. Ik bedoel met “Geestelijke nood” een gezondheidssyndroom of gezondheidsprobleem zoals dat door een verpleegkundige als “Geestelijke nood” verwoord zou kunnen worden. Verpleegkundigen blijken bij de diagnose “Geestelijke nood” verschillende ideeën en overtuigingen te hebben. Ik wil in dit verslag geen enkele van die ideeën en overtuigingen uitsluiten. Ik doel op al die mogelijke ideeën en overtuigingen zolang ze geïdentificeerd kunnen worden als zijnde een verpleegkundige diagnose.

Een belangrijke constatering hierbij is dat ik met de term “Geestelijk” in “Geestelijke nood” niet het geestelijke bedoel zoals terug te vinden is in de term “Geestelijke Gezondheids Zorg” (GGZ). “Geestelijke nood” als verpleegkundige diagnose kan zich net zo makkelijk voordoen buiten de GGZ. Ik doel dus duidelijk niet op een psychiatrische aandoening of beperking in de “Geestelijke gezondheid”. Bij “Geestelijke nood”doel ik op een gezondheidsprobleem of syndroom dat voor kan komen bij geestelijk gezonde mensen. “Geestelijke nood” als verpleegkundige diagnose verwoordt geen ziekte.

Met “Geestelijke nood” bedoel ik ook niet dat wat een geestelijke verzorger bedoelt als hij praat over “boze geesten” of een “geestelijke wereld” al heb ik vanwege persoonlijke ervaring grote waardering voor deze visie.


[1] NANDA, “Verpleegkundige diagnoses, definities en classificaties 2003-2004” , p.58